Zespół Szkół Sportowych w Ełku
   
 
Polska, Warmińsko-Mazurskie, 19-300 Ełk, Suwalska 15, Tel. 87 732 63 70, Napisz do Nas: Sekretariat, Dyrekcja
 
  Strona Główna Dziennik Elektroniczny Rok dla Niepodległej Artykuły Galeria Ogłoszenia Kronika Sukcesy Sport Facebook19/04/2024 17:24:52 
 
Rekrutacja 2021/2022
Informator
Świetlica
SP Sportowa
Liceum (GIM)
Liceum (SP)
Rodzice
Nauczyciel
Gazetka
Organy szkoły
Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie
Rok dla Niepodległej
De Polonia, patria nostra
[…] Patriam amamus, non quia magna est, sed quia nostra. Errant, qui affirmant: ,,Ibi Patria, ubi bene’’ sed ,,Errare humanum est’’.
(Polska nasza ojczyzna. Ojczyznę kochamy, nie dlatego że jest wielka, lecz ponieważ że jest nasza. Mylą się ci, którzy twierdzą ,,Tam ojczyzna, gdzie dobrze’’ lecz ,,Błądzić jest rzeczą ludzką’’).
Źródło: O. Jurewicz, L. Winniczuk, J. Żuławska, Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych, Warszawa 1982, s. 36.
MUZEUM HYMNU NARODOWEGO W BĘDOMINIE
Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie na Kaszubach, nieopodal Kościerzyny jest jedyną tego rodzaju placówką muzealną na świecie. Jest poświęcone Józefowi Wybickiemu – posłowi, pisarzowi, poecie, współtwórcy Legionów Polskich we Włoszech i autorowi słów „Mazurka Dąbrowskiego”, który od 1927 r. jest hymnem państwowym Polski i obok godła i flagi należy do polskich symboli narodowych. Muzeum znajduje się w dworze szlacheckim, w którym w 1747 roku urodził się Józef Wybicki.
Dwór szlachecki z XVIII wieku,
obecnie siedziba Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie, stan z 5.08.2018 r.
Bardzo ważnym elementem przestrzennym na terenie Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie jest pomnik orła, który ma około pięciu metrów wysokości, a skrzydła mają ponad 4,5 metra rozpiętości i składają się z 248 kos. Autorem projektu jest Robert Florczak z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, który wraz z Wiesławem Janusem wykonał ten pomnik. Kosy w skrzydłach orła nawiązują do kosynierów z powstania kościuszkowskiego, w którym również brał udział Józef Wybicki.
Budynki gospodarcze.
Pomnik przyrody – Dąb Wybickiego (wiek – około 400 lat, obwód pnia 635 cm, wysokość 27 metrów),
który w ogólnopolskim konkursie Klubu Gaja został Drzewem Roku 2013,
a w 2014 r. zajął III miejsce w konkursie na Europejskie Drzewo Roku.
Na terenie Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie znajduje się jeszcze jeden ważny dąb, ale pochodzący już z czasów współczesnych, gdyż został posadzony w 2015 r. przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.
KALENDARZ ŻYCIA I DZIAŁALNOŚCI POLITYCZNEJ JÓZEFA WYBICKIEGO
Józef Wybicki, drzeworyt, zbiory Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie.
  • 29.09.1747 – w Będominie urodził się Józef Wybicki, jego ojcem był Piotr Wybicki, średnio zamożny sędzia ziemski, a matką Konstancja z Lniskich Wybicka.
  • 1753 – pierwsze nauki u stryja Franciszka, księdza w Skarszewach.
  • 1755–1763 – nauka w kolegium jezuickim w Starych Szkotach pod Gdańskiem.
  • 1763 – praktyka w sądzie grodzkim Skarszewach.
  • 1764 – udział w elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego.
  • 1765 – praktyka prawnicza w trybunałach w Poznaniu i Bydgoszczy.
  • 1767–1768 – poseł na sejm powiatu mirachowskiego z okręgu kościerskiego.
  • 27.02.1768 – protest w sejmie przeciwko wywiezieniu przez Rosjan do Kaługi czterech polskich parlamentarzystów (byli to: Kajetan Ignacy Sołtyk – biskup krakowski, Wacław Rzewuski – hetman polny koronny, jego syn Seweryn Rzewuski – poseł podolski oraz Józef Załuski – biskup kijowski; sprzeciwili się oni ingerencji Rosji w wewnętrzne sprawy Polski, za co w nocy z 13/14.10 1767 r. z rozkazu posła rosyjskiego Nikołaja Wasiljewicza Repnina zostali wywiezieni do Kaługi, skąd powrócili w 1773 r.).
  • 1768–1772 – uczestnictwo w konfederacji barskiej.
  • 1770–1771 – studia polityczne i prawnicze w Lejdzie (nid. Leiden, miasto w Holandii).
  • 1771 – nominacja na tytularny stopień pułkownika.
  • 1772–1775 – prowadzenie folwarku w Będominie.
  • 1773 – małżeństwo z Kunegundą Drwęską (zmarła w 1775).
  • 1775 – nominacja na podwojewodziego poznańskiego (podwojewodzi – urząd w Koronie I Rzeczypospolitej, wyznaczany przez wojewodę, czuwał nad rzetelnością miar i wag w województwie, ustalał urzędowe ceny maksymalne, sprawował sądownictwo nad Żydami i nad chrześcijanami zamieszkującymi jurydyki zamkowe, czyli osady znajdujące się obok miast królewskich).
  • 1776–1780 – współpraca z Andrzejem Zamoyskim przy opracowywaniu kodeksu praw cywilnych, praca w Towarzystwie do Ksiąg Elementarnych i Komisji Edukacji Narodowej, uczestnictwo w obiadach czwartkowych u króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
  • 1780 – małżeństwo z Esterą Wierusz-Kowalską i osiedlenie się w Manieczkach; nominacja na szambelana królewskiego (szambelan – początkowo wysoko usytuowany urzędnik na dworze francuskim; w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego był to tytuł honorowy).
  • 1784 – poseł na sejm z województwa kaliskiego.
  • 1789–1792 – uczestnictwo w pracach Sejmu Wielkiego, współpraca ze stronnictwem patriotycznym, którego czołową postacią był Stanisław Małachowski – marszałek Sejmu Wielkiego, który wraz z Ignacym Potockim i Hugonem Kołłątajem był jednym z głównych twórców Konstytucji 3 maja.
  • 1791 – plenipotent miast wielkopolskich (plenipotent – osoba upoważniona do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu, także do wypowiadania się publicznie w takiej formie; pełnomocnik).
  • 1794 – uczestnik powstania kościuszkowskiego; nominacja na generała-majora milicji pomorskiej.
  • 1795 – zaoczny wyrok śmierci wydany przez władze pruskie, ucieczka do Paryża.
  • 1797 – udział w organizacji Legionów Polskich we Włoszech, powstanie „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech” (od bitwy pod Grochowem 25.02.1831 r. podczas powstania listopadowego 29/30.11.1830 – 21.10.1831, zaczęto traktować ją jako hymn narodowy, obecnie polski hymn państwowy „Mazurek Dąbrowskiego”). Oryginał rękopisu „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech” zaginął podczas drugiej wojny światowej, prawdopodobnie znajduje się na terenie Rosji.
  • 1802–1804 – pobyt we Wrocławiu i Dreźnie.
  • 1805 – powołanie na członka Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
  • 1806 – współorganizacja powstania wielkopolskiego; pełnomocnik cesarza Napoleona I na terenach polskich zajmowanych przez armię francuską (powstanie wielkopolskie 6.11.1806 – 23.02.1807 należy obok powstania wielkopolskiego 27.12.1918 – 16.02.1919, powstania sejneńskiego 23–28.08.1919 oraz II powstania śląskiego 19/20–25.08.1920 do zwycięskich powstań w historii Polski).
  • 1807 – członek Komisji Rządzącej Księstwa Warszawskiego, odznaczenie Złotym Krzyżem Legii Honorowej i Orderem Orła Białego, mianowanie na senatora-wojewodę.
  • 1809 – prezes Komisji do Uregulowania Sum Bajońskich (olbrzymie sumy, jakie Księstwo Warszawskie było winne Napoleonowi).
  • 1812 – członek konfederacji generalnej (Konfederacja Generalna Królestwa Polskiego – skonfederowany nadzwyczajny Sejm Księstwa Warszawskiego, który w 1812 roku proklamował przywrócenie Królestwa Polskiego i zjednoczenie narodu polskiego).
  • 1817–1820 – prezes Sądu Najwyższego Królestwa Polskiego.
  • 10.03.1822 – zmarł w Manieczkach, pochowany w Brodnicy, w 1923 r. prochy przeniesiono do kościoła pw. św. Wojciecha w Poznaniu.
  • 1978 – otwarcie Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie.
WYBRANE ZBIORY MUZEUM HYMNU NARODOWEGO W BĘDOMINIE
Sztandar Legionów Polskich we Włoszech.
Mundur Legionów Polskich we Włoszech. Faksymile (dokładna reprodukcja) rękopisu „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”.
Sala narad. Sypialnia.
Jedna z dworskich komnat. „Umierający żołnierz wolności” – obraz Charlesa Guilberta D'anelle.
„Boże zbaw Polskę” – gobelin. Miniaturowe gramofony z płytami z nagranym hymnem.
Kapliczka z pozytywką. Krzyż z pozytywką wygrywającą „Mazurka Dąbrowskiego”.
Sztandar Stowarzyszenia Miłośników Tradycji „Mazurka Dąbrowskiego” ufundowany z okazji 200. rocznicy powstania polskiego hymnu. Model popiersia Józefa Wybickiego. Wawrzyniec Samp, Polska, 1972–1973, rzeźba, gips.
Tablica pamiątkowa, Polska 1947, marmur, kucie ręczne. Portret Józefa Wybickiego. Wojciech Czerniewski, Gdańsk, 1991.
PIERWOTNY TEKST „PIEŚNI LEGIONÓW POLSKICH WE WŁOSZECH” ORAZ ZNACZENIE POSZCZEGÓLNYCH WERSÓW I STROF
Jeszcze Polska nie umarła,
kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
szablą odbijemy.
Pierwsza zwrotka hymnu nawiązuje do ostatniego rozbioru Polski, kiedy to 3 stycznia 1795 r., po klęsce insurekcji kościuszkowskiej, terytorium Rzeczypospolitej zostało rozdzielone pomiędzy Rosję, Prusy i Austrię. Tekst wyraża wiarę w odzyskanie niepodległości oraz myśl o trwaniu narodu pomimo utraty państwa, jest również deklaracją walki polskich żołnierzy. Już w XIX wieku w tekst wkradł się błąd, zaczęto zastępować słowo „kiedy” – słowem „póki”. Słowo „póki” określa granice czasu, dotyczy tylko tych osób, które w tym momencie je wypowiadają; słowo „kiedy” może oznaczać: „jeśli, skoro, ponieważ” – Józef Wybicki przedstawił więc zależność istnienia Polski od istnienia Polaków.
Marsz, marsz, Dąbrowski
do Polski z ziemi włoski
za Twoim przewodem
złączem się z narodem.
Józef Wybicki w swej pieśni najważniejszą rolę przypisał gen. Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu – wodzowi utworzonych 9 stycznia 1797 r. Legionów Polskich; wokół jego osoby osnuł refren. To wezwanie do dowódcy Legionów Polskich, aby z polskimi żołnierzami wyruszył z Włoch do Polski, by walczyć o niepodległość.
Jak Czarniecki do Poznania
wracał się przez morze
dla ojczyzny ratowania
po szwedzkim rozbiorze.
26 listopada 1657 r. w Poznaniu Stefan Czarniecki wziął udział w najważniejszej naradzie koalicji antyszwedzkiej (Austria – Brandenburgia – Polska). 14 grudnia 1658 r. doszło do historycznego „wracania się przez morze”. Czarniecki, wypełniając zobowiązania sojusznicze, walczył w Królestwie Duńskim ze Szwedami – podjął się zdobycia Sønderborgu na wyspie Als, podczas gdy flota duńska wiceadmirała Bredowa miała za zadanie osłonę z morza i przewiezienie wojska. Czarniecki, czekając na przeprawę i nie mając możliwości osłaniania własnych oddziałów na przeciwległym brzegu, rozkazał grupie jazdy, by przepłynęła na zagrożony odcinek – jeźdźcy wsiedli do małych barek, natomiast konie płynęły za nimi. Podobnie jak podczas potopu wojska Czarnieckiego walczyły o wyzwolenie Danii i niosły zwycięstwo innym, tak Legiony Polskie we Włoszech walczyły o wolną Polskę poza granicami kraju.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Przejdziem Wisłę przejdziem Wartę
będziem Polakami
dał nam przykład Bonaparte
jak zwyciężać mamy
W trzeciej zwrotce Józef Wybicki przedstawił wstępne, niezrealizowane założenia szlaku bojowego Legionów Polskich. Wyzwolenie Polski miało się odbyć z południowego wschodu na zachód. Po przepłynięciu Morza Adriatyckiego i wylądowaniu na Bałkanach Legiony Dąbrowskiego przekroczyłyby najpierw Wisłę, a dopiero potem Wartę. W tekście Wybicki wspomina też postać Napoleona, sojusznika, przywódcy republikańskiego – w momencie powstawania pieśni Napoleon nie był cesarzem, lecz dowódcą odnoszącym sukcesy militarne, dlatego według Wybickiego powinniśmy go naśladować.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Niemiec, Moskal nie osiędzie,
gdy jąwszy pałasza,
hasłem wszystkich zgoda będzie
i ojczyzna nasza.
W czwartej zwrotce Józef Wybicki podaje prosty sposób na odzyskanie niepodległości – to zgoda narodowa – hasło: dobro ojczyzny ponad wszystko, wtedy zaborcy – Niemcy i Rosjanie – nie będą mogli pozostać na polskiej ziemi. Po pokonaniu Prus i po zawarciu pokoju w Tylży zwrotka ta została usunięta z pieśni jako nieaktualna i nigdy nie wróciła do „oficjalnego” teksu pieśni.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Już tam ojciec do swej Basi
mówi zapłakany:
słuchaj jeno, pono nasi
biją w tarabany.
W piątej zwrotce Józef Wybicki przedstawił dziewczynę o imieniu Basia i płaczącego ojca oczekującego na powrót polskiego wojska. Bardzo szybko zrodził się mit dotyczący Basi – wiele osób utożsamiało ją z postacią autentyczną – Barbarą Chłapowską, drugą żoną gen. Dąbrowskiego. Jednak Dąbrowski swoją przyszłą żonę poznał dopiero w 1806 r., a Wybicki napisał pieśń w roku 1797. Basia i jej ojciec są to więc symboliczne postaci córki i ojca.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Na to wszystkich jedne głosy:
„Dosyć tej niewoli!
mamy racławickie kosy,
Kościuszkę, Bóg pozwoli”.
W ostatniej zwrotce Wybicki podkreślił jednomyślność Polaków. Legioniści od pierwszych chwil uważali się za kontynuatorów insurekcji kościuszkowskiej. Tadeuszowi Kościuszce, który miał stanąć na czele legionów, przypadło miejsce znaczące jako wyzwolicielowi Polski. Jednak Kościuszko, zwolniony w 1796 r. z więzienia, nigdy nie objął dowództwa nad legionami. Prawdopodobnie dlatego zwrotkę tę zaczęto pomijać.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę 11 listopada 1918 r. „Mazurek Dąbrowskiego” został nieoficjalnie uznany hymnem Polski. Jednak w konstytucji z 17 marca 1921 r. o hymnie nie wspomniano. W 1926 r. Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego uznało „Mazurka Dąbrowskiego” za obowiązkowy do śpiewania w szkołach. W następnym roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oficjalnie ogłosiło „Mazurka Dąbrowskiego” hymnem narodowym. W porównaniu z oryginałem nastąpiło kilka zmian oraz zrezygnowano z czwartej i szóstej zwrotki. Autor melodii opartej na motywach ludowego mazurka jest nieznany. „Mazurek Dąbrowskiego” jest pieśnią patriotyczną i stanowi wyraz poczucia wspólnoty narodowej wszystkich Polaków. Oficjalny tekst „Mazurka Dąbrowskiego” zawiera Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 kwietnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 625).
OFICJALNY TEKST „MAZURKA DĄBROWSKIEGO”

Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz, Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski.
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami.
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany –
Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Artykuł został napisany na okoliczność 100. rocznicy Odzyskania przez Polskę Niepodległości. Przy jego redagowaniu wykorzystano przede wszystkim zasoby zgromadzone w Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie.

Opracowanie i zdjęcia: Andrzej Mocarski
Matematyka
POLECAMY
Kluby i Stowarzyszenia

Obiady

Certyfikat Szkoła Promująca Zdrowie
Logowanie
Nazwa Użytkownika

Hasło



PTFPTF
Projekty w szkole
  » Szkoła Ucząca Się
Ełckie szkoły
 
Copyright © 2007 Zespół Szkół Sportowych w Ełku
kontakt z administratorem

3092383 Unikalnych wizyt